System kaucyjny w Polsce – poznaj najważniejsze informacje

Od 1 października 2025 r. w Polsce oficjalnie działa system kaucyjny – narzędzie wspierające selektywną zbiórkę odpadów i gospodarkę o obiegu zamkniętym. To ważna zmiana zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorców wprowadzających napoje w opakowaniach jednorazowych i wielokrotnego użytku. Jakie zasady obowiązują? Co się zmienia w praktyce? I jak odróżnić opakowania objęte systemem od pozostałych? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Co to jest system kaucyjny?

System kaucyjny to mechanizm, który ma zachęcać konsumentów do oddawania opakowań po napojach w celu ich ponownego wykorzystania lub recyklingu. Przy zakupie napoju w opakowaniu objętym systemem doliczana jest dodatkowa opłata – kaucja, która zostaje zwrócona w momencie oddania pustego opakowania w wyznaczonym punkcie.

System kaucyjny w Polsce tworzą:

• przedsiębiorcy wprowadzający napoje do obrotu (producenci, importerzy, właściciele marek),
• sklepy, które oferują produkty w opakowaniach objętych systemem.

Podstawową cechą opakowania objętego systemem kaucyjnym jest oznaczenie graficzne z wysokością kaucji – bez niego opakowanie nie kwalifikuje się do zwrotu.

Czy system kaucyjny jest obowiązkowy?

Tak. Dla określonych grup przedsiębiorców i sprzedawców system jest obowiązkowy z mocy ustawy. Dotyczy to m.in.:

• sklepów o powierzchni powyżej 200 m² (obowiązek odbioru wszystkich opakowań objętych systemem),
• mniejszych sklepów (poniżej 200 m²), jeżeli oferują napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku – w tym przypadku również występuje obowiązek odbioru.

Pozostałe sklepy mogą dobrowolnie przystąpić do systemu, rejestrując się u wybranego operatora. W praktyce oznacza to, że dostępność punktów odbioru może się różnić w zależności od lokalizacji, choć sieci handlowe coraz chętniej angażują się w projekt.

Jaka kaucja za butelki 2025?

Wysokość kaucji została ujednolicona w całym kraju, dzięki czemu obowiązują jednakowe stawki niezależnie od miejsca zakupu napoju. Opłata doliczana jest przy kasie i widnieje jako osobna pozycja na paragonie, natomiast jej zwrot możliwy jest bez konieczności okazania dowodu zakupu.

Kaucja wynosi:

• 0,50 zł za butelkę plastikową do 3 litrów,
• 0,50 zł za puszkę metalową do 1 litra,
• 1,00 zł za butelkę szklaną wielokrotnego użytku do 1,5 litra.

Wszystkie wymienione rodzaje opakowań objęte są systemem zwrotu – wystarczy oddać je w jednym z punktów przyjmujących butelki lub puszki, bez względu na to, gdzie zostały zakupione.

System kaucyjny w Polsce – od kiedy?

System działa od 1 października 2025 r. Od tego dnia:

• na półkach sklepów pojawiły się napoje w opakowaniach objętych systemem,
• możliwe jest odzyskanie kaucji za opakowania oznaczone znakiem kaucji,
• opakowania kupione przed tą datą nie podlegają zwrotowi, nawet jeśli fizycznie są identyczne z tymi objętymi systemem.

W pierwszym okresie działania systemu możliwa jest obecność w sklepach zarówno nowych opakowań (z oznaczeniem kaucji), jak i starszych (bez oznaczenia).

System kaucyjny w Polsce – oznaczenia

Najważniejszą cechą identyfikującą opakowanie objęte systemem kaucyjnym jest znak graficzny z informacją o wysokości kaucji. Bez tego oznaczenia:

• opakowanie nie jest traktowane jako część systemu,
• nie można za nie odzyskać środków,
• należy je wyrzucić zgodnie z zasadami segregacji odpadów (np. do żółtego pojemnika).

Nie ma obowiązku okazywania paragonu przy zwrocie opakowania – system działa bezparagonowo, co jest dużym ułatwieniem dla konsumentów.

System kaucyjny – zasady, które warto znać

Aby sprawnie korzystać z systemu, warto pamiętać o kilku zasadach:

• Kaucja jest doliczana przy kasie, nie wliczona w cenę produktu.
• Zwrotu opakowania można dokonać w dowolnym punkcie zbiórki – bez okazywania paragonu.
• Zwrot kaucji następuje w gotówce lub bonie, który można zamienić na pieniądze przy kasie.
• Opakowania powinny być puste, niezgniecione i bez uszkodzeń.
• Brak oznaczenia kaucji = brak możliwości zwrotu opakowania.

System kaucyjny 2025 – jakie butelki i puszki są objęte?

Lista objętych opakowań obejmuje:

• butelki plastikowe (PET) do 3 litrów,
• puszki metalowe do 1 litra,
• butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra.

Wszystkie muszą być oznakowane. Inne opakowania – np. kartony po mleku czy soki w szklanych jednorazowych butelkach – nie wchodzą w zakres systemu.

Korzyści ekologiczne i społeczne

System kaucyjny:

• ogranicza zaśmiecenie środowiska,
• zwiększa poziom recyklingu opakowań,
• zmniejsza zużycie surowców pierwotnych,
• wspiera edukację ekologiczną i dobre nawyki w społeczeństwie,
• wpisuje się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym.

Czy system się opłaca? Rola finansowa i odpowiedzialność producentów

Dla konsumenta system nie wiąże się z dodatkowymi kosztami – kaucja jest zwracana w całości. Co więcej, nawet jeśli jej nie odzyskamy, środki nie przepadają – zasilają system i wspierają jego działanie. Finansowanie systemu spoczywa na barkach producentów i importerów napojów, którzy są zobowiązani do współtworzenia i utrzymania infrastruktury (punkty odbioru, logistyka, operatorzy systemu).

Misja firmy APRIVA – wspierać rozwiązania ekologiczne!

Jako firma działająca w branży porządkowej i komunalnej, z zaangażowaniem obserwujemy wdrażanie systemu kaucyjnego w Polsce. Wierzymy, że to krok w dobrą stronę – łączący troskę o środowisko z praktycznymi narzędziami wspierającymi segregację i recykling. Naszą misją od początku jest dostarczanie rozwiązań, które poprawiają jakość przestrzeni publicznej – od produktów takich jak maszyny czyszczące po systemowe wsparcie gospodarowania odpadami. Ekologia to nie moda – to codzienna odpowiedzialność, którą wspólnie możemy realizować.